Yasadan yararlanmak için ön koşul yapının 31 Aralık 2017 tarihinden önce yapılmış olması. Başvurular en geç 31 Ekim 2018 tarihine kadar yapılabilecektir. Ancak vatandaştan talep geldiği takdirde hükümet bu süreyi bir yıl daha uzatabilecek.
Prosedür Nasıl İşleyecek?
Başvurular için iki yol öngörülmüş: e-devlet üzerinden bedelsiz yapılabileceği gibi lisanslı kuruluşlar aracılığıyla cüzi miktarlar karşılığında başvurular gerçekleştirilebilecek.
Şu an başvuruların ne zaman başlayacağı belli değil ancak yapılan açıklamalara göre 24 Haziran seçimlerinden önce başlatılmak istenmekte.
Başvurunun ilk adımı Yapı Kayıt Belgesi Başvuru Formu doldurmak.
Başvuru formunda yer alacağı bildirilen bölümler şunlar:
Maliklere ait kimlik belgesi
Yapının kullanım amacı –konut, ticari işletme, fabrika vs-
Yapının bulunduğu arsanın büyüklüğü
Gelir İdaresi Başkanlığı’ndan öğrenilebilecek arsa emlak vergi rayiç değeri
Yapıda bulunan daire sayısı
Yapının metrekaresi, yüzölçümü
Yapının ve arsasının mülkiyet durumu, Yapı Kayıt Sistemi’ne yapı sahibinin beyanına göre kaydedilecek.
Yapının Özelliğine Göre Bir Kayıt Bedeli Ödenecek. Peki Bedel Nasıl Belirlenecek?
Yapının üzerinde bulunduğu arsanın Emlak Vergisi Kanunu’na göre belirlenen emlak vergi değeri ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından belirlenen yaklaşık maliyet bedelinin toplamı üzerinden hesaplanacak.
Konutlar için yapılan başvurularda toplam bedelin %3’ü, ticari amaçla kullanılan yapılarda %5’i kayıt bedeli olarak alınacaktır.
Alınacak bedel merkez muhasebe birimi hesabına genel bütçeye gelir kaydedilmek üzere yatırılır. Ardından dönüşüm projeleri özel hesabına aktarılır.
Yapı ruhsatı bulunmayan veya yapı ruhsatı bulunup yapı kullanma izin belgesi bulunmayan yapılarda tüm malikler muvafakat ederse ve imar planlarında kamu hizmet alanlarına denk gelen alanlara terk yapılırsa, yapı kayıt belgesi ile yapı kullanma izin belgesi bulunmaksızın cins değişikliği veya kat mülkiyeti tesis edilebilir. Ancak burada diğer durumlardan farklı olarak belirlenecek yapı kayıt bedelinin iki katı ödenmelidir.
Kayıt bedeline ilişkin oranı iki katına kadar artırmaya, yarısına kadar azaltmaya, yapının niteliğine ve bölgelere göre kademelendirmeye, ayrıca başvuru ve ödeme süresini bir yıla kadar uzatmaya Bakanlar Kurulu yetkilidir.
Bedel Ne Zaman Ödenecek?
Belirlenen bedel derhal ödenmek zorunda değil. Son başvuru tarihi 31 Ekim 2018 olmasına rağmen 31 Aralık 2018 tarihinde kadar tek seferde ödenebilecektir.
Yapı Kayıt Belgesi Nedir?
31 Aralık 2018 tarihine kadar başvurularak ve başvuru şartlarının yerine getirilmesi halinde Yapı Kayıt Belgesi verilir.
Yapı Kayıt Belgesinin kısa vadede ilk etkisini İmar Kanunu m.32 ve 42 uyarınca verilen yıkım kararları ve idari para cezalarında göreceğiz. Yapı Kayıt Belgesi verilen yapılarla ilgili alınan yıkım kararları ile tahsil edilemeyen idari para cezaları iptal edilecek.
Yapı Kayıt Belgesi, yapının yeniden inşa edilmesine veya kentsel dönüşüm uygulamasına kadar geçerli olacak.
Yapı Kayıt Belgesi yapının kullanım amacına yöneliktir. Yani aslında bir tapu değil tapuya bezer bir belgedir. Yapı Kayıt Belgesi alan yapılara, talep halinde ilgili mevzuatta tanımlanan ait olduğu abone grubu dikkate alınarak geçici olarak su, elektrik ve doğalgaz bağlanabilir.
Yapıların ekonomik olarak kullanılması sağlanacaktır. Kayıt belgesinin alınmasının ardından yapılardan vergi alınabilecek ve yapı malikleri yapı karşılığında kredi alabilecektir. Yani yapılar hukuka uygun hale gelecektir.
Yapı Kayıt Belgesi, yapının yeniden yapılmasına veya kentsel dönüşüm uygulamasına kadar geçerlidir. Yapı Kayıt Belgesi düzenlenen yapıların yenilenmesi durumunda yürürlükte olan imar mevzuatı hükümleri uygulanır. Yapının depreme dayanıklılığı hususu malikin sorumluluğundadır.
Yapı Kayıt Belgesi Alınan Yapı Hazineye Ait Taşınmazlar Üzerinde İse;
Bu yapılar Bakanlığa tahsis edilir. Yapı malikleri veya maliklerin halefleri talep ederse Bakanlık tarafından rayiç bedel üzerinden satılır. Satış bedeli, yapı kayıt bedelinde olduğu gibi genel bütçeye gelir kaydedilir.
Yapı Kayıt Belgesi Alınan Yapı Belediyeye Ait Taşınmazlar Üzerinde İse;
Bu yapılar, Yapı malikleri veya maliklerin halefleri talep ederse bedeli ilgili belediyeye ödenmek üzere rayiç bedel üzerinden doğrudan belediye tarafından satılır.
Yapı Kayıt Belgesi Alınan Yapı Üçüncü Kişilere Ait Özel Mülkiyete Konu Taşınmazlar Üzerinde İse;
Bu yapılar imar barışı kapsamında Geçici Madde 16 içerisinde değerlendirilmez.
Madde Hükümleri Hangi Alanlarını Uygulanmayacağı Bölgeler
Boğaziçi sahil şeridi
Öngörünüm bölgesi içinde ekli kroki ile listede sınır ve koordinatları gösterilen alan
İstanbul tarihi yarımada içinde ekli kroki ile listede sınır ve koordinatları gösterilen alanlarda
Ekli harita ve koordinat listesinde sınırları belirtilen ve Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Başkanlığı Kurulması Hakkında Kanun ile Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Koordinasyon Kurulunu’na tahsis edilen Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alanı’nda uygulanmaz.